در دوران نوجوانی تغییرات درونی و بیرونی رخ میدهد تا فرد به کمال برسد، در این دوران هم از نظر جسمی و هم احساسی و جنبه‌های دیگر فرد با آهنگ سریع شروع به رشد می‌کند و حرکتی رو به جلو دارد، در این بین توجه فرد به پیرامون خود بیشتر میشود. در این دوران نوجوان با انبوهی از نیاز های جدید روبه‌رو می‌شوند، هدف این نیاز ها آماده‌سازی فرد برای مسولیت پذیری برای مسائل پیش رو است.
چالشهای دوران بلوغ چیست؟
با اینکه دوران بلوغ در تمام فرهنگ ها امری خوشحال کننده است اما نوجوان در شرایط بلوغ و بزرگ شدن احساس خوبی ندارد، که این امر نگرانی و ترس در دختران بیشتر است اما پسران بلوغ را نشانه بزرگی و رشد می‌دانند و احساس رضایتشان از وضعیت بیشتر است.
والدین چگونه با نوجوانان برخورد کنند؟
پدران امروز انتظار اطاعت بی چون چرای نوجوان را دارند، دلیلشان هم این است که ما در نوجوانی چنین بودیم، اما نوجوان امروز با دیدن فیلم‌ها و رفتار بعضی از والدین در جامعه و دیدن و شناخت رفتار مناسب نمی‌تواند از پدر اطاعت کند همین موضوع گاها به دعوا و ناراحتی کشیده میشود، مسلما هیچ پدر و مادری نمیخواهد در مقابل فرزندش بایاستد و بگو مگو کند اما تفاوت نسل و مقایسه والدین و کنار نیامدن با دنیای امروز یکی از چند عوامل ناسازگاری است.
رفتار شایسته بانوجوان اینگونه است:
- ابراز علاقه به نوجوان تا نوجوان خود را شایسته دوست داشته شدن بداند
- در کنار او بمانید نه در مقابلش
- ایجاد اعتماد به نفس
- احترام به نوجوان
انواع بلوغ ورشد در نوجوان
بلوغ اجتماعی:
با رشد فرد و تغییر احساسات فرد نظام ارزشی خودش را درست می‌کند و به آن پایبند است. در این دوره فرد مهارت های درست برقراری ارتباط را یاد گرفته و درحال تعامل و ارتباط با دیگران است.
بلوغ اقتصادی:
یکی جنبه های بلوغ بلوغ اقتصادی است که فرد با شغل و کسب در آمد نحوه خرج و پس انداز آشنا میشود.
بلوغ عاطفی:
یکی از مهم‌ترین بلوغ هاست که بعضی از افراد هرگز به این بلوغ نمی‌رسند، یکی از نشانه‌های بلوغ عاطفی فرد رفتارهای کودکانه و خام خود را کنار می‌گذارد مهارت رویارویی با مشکلات و حل مسئله را پیدا می‌کند، شخصی که به بلوغ عاطفی می‌رسد رفتارهای احساسی و هیجانی خود را با رفتارهای مناسب شرایط جایگزین می‌کند.
بلوغ جسمی و جنسی:
نوجوان با رسیدن به این بلوغ با تغییرات ظاهری و سیستم بیولوژیکی و ذهنی فرد را در بر می‌گیرد و با عث تکامل نوجوان میشود.
بلوغ زودرس:
بلوغ در افراد معمولا در دختران بین 8 تا 13 سالگی و پسران بین 9 تا 14 سالگی است، بلوغ زودرس به ظاهر شدن علائم بلوغ جسمی و هورمونی در سن کم گفته میشود که این اختلال دلایل زیادی دارد. تقریبا از هر پنج هزار کودک یک کودک به بلوغ زودرس می‌رسد.
انواع بلوغ زودرس:
بلوغ زودرس مرکزی:
این نوع بلوغ زودرس برای بلوغ طبیعی نیز یکسان است تفاوت آن این است که زودتر از موعد اتفاق میافتد. غده هیپوفیز هورمونی به نام گونادوتروپین تولید می‌کند، این هورمون‌ها با تحریک بیضه‌ها وتخمک ها باعث میشود تاهورمون دیگری به نام تستوسترون یا استروژن تولید شود. عواملش مانند آسیب مغزی و یا التهاب مغزی که از عفونت ناشی میشود، که موجب شده توازن هورمون ها بهم ریخته و در بلوغ اختلال به وجود بیاید.
بلوغ زود رس محیطی و یا کاذب:
این نوع بلوغ به ندرت اتفاق میافتد و کاملا متفاوت است، هورمون‌های استروژن و تستوسترون تولید میشود اما مغز درگیر نمی‌شود.
عوامل بلوغ زودرس
نژاد، چاقی، ژنتیک، فرزندخواندگی بین‌المللی
آسیب‌های بلوغ زودرس در کودکان:
- کوتاهی قد:
رشد قد با تمام شدن دوران بلوغ پایان می‌پذیرد به همین دلیل کسانی که بلوغ زودرس دارند غالبا کوتاه قد هستند.
- مشکلات رفتاری:
بلوغ زودرس با اختلال در رفتار بخصوص در کودکی میشود.
- استرس:
بلوغ به دوران استرسی است حتی اگر به موقع اتفاق بیافتد با این در کودکان کوچک با دیدن تغیرات هورمونی استرس و فشار زیادی تحمل می‌کنند.
چه غذاهایی باعث بلوغ زودرس میشود:
- مصرف غذاهای پرچرب توسط مادر در زمان بارداری
- مصرف بیش از اندازه گوشت قرمز برای دختران خطر بلوغ زودرس را در بردارد.
- هورمون هایی که به مرغ تزریق میشود در جگر آن جمع میشود.
- بر روی سبزیجات و میوه ها آفت‌کش‌ها هستند که اگر به درستی شسته نشوند به مرور زمان باعث بلوغ زودرس میشود.
آیا درمان بلوغ زودرس لازم است؟
وقتی کودک به بلوغ زود رس می‌رسد رشد قدشان زودتر از بقیه کودکان آغاز میشود اما در بزرگسالی نسبت به باقی کودکان قد کوتاه‌تری خواهند داشت، این تغییر از نظر ظاهری و فیزیکی هم قابل رویت است.
بنابراین درمان باید بسیار سریع اقدام گردد.