کودکان در هر مقطعی از سنی دچار ترس و وحشت می شوند .در زندگی وبه مرور زمان،نسبت به زمان و مکان آگاهی بیشتری پیدا می‌کنند و‌امکان دارد از چیز هایی جدید که قبلا به آن آگاهی نداشتن دچار ترس شوند.
زمانی که این ترس به مدت طولانی یا به صورت دائمی اتفاق بیفتد و در فعالیت‌های عادی آن تاثیربگذارد مبتلا به بیماری ترس بی مورد و بی اساس می‌گردد.
ریشه‌های ترس کودکان
منشاء ترس کودک چه معقول و چه نا معقول باشد باید درتجربه‌هایی که او داشته جستجو کرد.
مهمترین عواملی که باعث ترس در کودک می‌شود:
- تعلیم نیافتن قدرت درک کودک در مورد علت و معلول.
- والدین، خود الگو های از ترس را به کودکان خود انتقال دهند.
- گاهی والدین کودک را برای برقراری نظم در خانه تهدید می‌کنند.برای مثال : باید قرصت رو بخوری واگرنه می‌میری”
- گاهی والدین توقعات افراطی و انتظارات نامتناسبی از کودک دارند.
- گاهی خاطرات ناگوار و تجربه‌های بد ایجاد ترس در او می‌شود.
- گاهی حمایت بیش از حد والدین از کودک.
- گاهی والدین با پاسخ‌های اشتباهی که به سوالات کودکان می‌دهند.
- جدایی کودک از مادر وسایر اعضای خانواده، دوستان.
- تاثیر نا مطلوبی که بعضی از کتاب‌ها و فیلم روی ذهن کودک دارند.
- گاهی ترسی که از گم شدن در مدرسه یا بیرون دارد.
- و بازگو نکردن حقایقی از مکان‌ها‌یی که او را می خواهییم ببریم (بیمارستان – مدرسه)
با ترس کودکان چگونه برخورد
کنیم ؟
پیشگیری از ترس کودکان
والدین باید قبل از اینکه کودک در موقعیت تر سناک قرار بگیرد، به او آگاهی بدهند:
- در صورتی که کودک از رعد و برق می‌ترسد،زمان طوفانی‌بودن (هوا) به بیرون از خانه رفته و به او بگویید اگر آسمان برق زد ،صدای بلندی را خواهد شنید که نباید بترسد.
- در صورتی که کودک به علت بیماری قرار است در بیمارستان بستری شود آگاهی لازم را به او بدهید و بگویید که ممکن است او را مدتی کوتاه تنها بگذارید تا با این موقعیت دچار ترس نشود.
- ترسی که کودکان از بیماری و مرگ دارند نباید واقعیت را از آنها مخفی کنیم. والدین باید با توجه به سطح درک کودک بر پایه اعتقادات مذهبی پاسخ دهند و با فرزندانشان درباره ی بیماری او صحبت کنند و او را در جریان بگذارندو اجازه بدهند احساساتش را نسبت بدان بیان کند.
- والدین بر اساس سن و شخصیت کودک و موقعیت او میتوانند تصمیم بگیرند که او را به مراسم تدفین ببرند و از پیش به کودکان توضیح دهند با چه صحنه هایی روبرو خواهد شد.
کاهش ترس
چگونه والدین می توانند ترس کودک را از بین ببرند ویا آن را کاهش دهند:
- والدین نباید کودک را به خاطر ترسش مسخره کنند.
- هرگز او را تهدید نکنید ومورد سرزنش قرار ندهید.
- از افرادی که ترسو هستند انتقاد کنید و رفتار آنها را اشتباه بشمارید.
- از جملاتی که باعث ناراحتی او شود بپرهیزید مثلا: تو دیگر بزرگ شده‌ای خجالت‌آور است که می‌ترسی.
- والدین می بایست با مهر و محبت خود، او را نسبت به خودشان مطمئن کنند.
- سعی کنید داستان‌هایی تعریف کنید که قهرمان اصلی آنها کودکان شجاع هستند.
- قدرت بدنی، توانایی و مقاومت کودک را تقویت کنید.
- زمانی که عملی شجاعانه، هر چند کوچک را انجام داد او را تشویق کنید.
- بیش از توانایی کودک از او توقع کاری را نداشته باشید.
- سعی کنید از چیزی که کودک ازآن می‌ترسد روبر کنید و تلاش نکنید که او را ازآن محیط دور نگه دارید مثلا :کودکی که از تاریکی می‌ترسد، با روشن نگه داشتن چراغ مشکل او حل نمی‌شود.
- سعی نکنید کودک را با چیزی از او می ترسد ناگهانی رو برو کنید: مثلا کودکی که از آب می‌ترسد، ابتدا او را به لبه استخر برده، سپس جای کم‌عمق آن و بعد از آن به عمیق‌ترین جا، زمانی متوجه خواهید شد که او بدون ترس در حال شنا کردن است.
- زمانی که او سالم و سر حال است و شرایط مطلوبی دارد با چیزی از آن می‌ترسد روبرو کنید.
- سعی کنید علت ترس را بیابید ،گاهی شناخت علت ترس می‌تواند کمک بزرگی کند ، ولی کافی نیست.
- والدین باید صبور باشند و برای از بین بردن ترس نباید عجله‌ای داشته باشند.
- برای از بین بردن ترس در کودک به زمان بیشتری احتیاج است، باید قدم به قدم طی کنید یعنی تماس کودک را با آنچه از آن می‌ترسد را بیشتر کنید و این را باید توجه داشته باشید تا کودک به مرحله عادت نکرده وارد مرحله بعد نشوید.
- والدین سعی کنند الگوی مناسبی باشند رفتار‌های عاقلانه شما در برخورد با شرایط پیش آمده خطر ناک نمونه‌ای است از رفتار درست در زمان‌های خطر‌ناک را به کودک شما نشان می دهد.