شب ادراری به خروج غیر ارادی ادرار در هنگام خواب شب گفته می‌شود. اکثر پزشکان دقیقا نمی دانند که چه چیزی موجب بروز شب ادراری می شود با این حال، این یک مورد طبیعی است و به عنوان مشکل یا بیماری شناخته نمی شود. ادرار کردن در نوزادان و کودکان خردسال به صورت غیر ارادی است و شب ادراری هم در آنها کاملاً طبیعی می‌باشد.
اغلب کودکان در سن حدود 4 سالگی قادر می‌شوند مثانه خود را تا حدی کنترل کنند. معمولاً کودک ابتدا توانایی کنترل مثانه در طول روز را پیدا می‌کند و توانایی کنترل مثانه در شب را کمی دیرتر به دست می‌آورد. به طور کلی، تا قبل از 7 سالگی نگران کننده نیست. تا این سن، ممکن است کودک شما هنوز بطور کامل کنترل کردن مثانه در شب را یاد نگرفته باشد. اگر بعد از هفت سالگی شب ادراری ادامه پیدا کرد، با صبر و حوصله آن را درمان کنید. برخی از والدین در طول شب برای جلوگیری از شب ادراری، کودک را از خواب بیدار می‌کنند که البته موفق نیز می‌شوند، اما در نظر داشته باشید که اگر این کار باعث عصبانیت و بدخوابی کودک شود نتیجه دلخواه را نخواهید گرفت.
انواع شب ادراری در کودکان
- مغز و مثانه در طول خواب با هم ارتباط برقرار می کنند. این پروسه در بعضی از کودکان طول میکشد. از آنجایی که بعضی کودکان عمیق می خوابند، بنابراین مغز آنها نمی تواند سیگنال دریافت کند که مثانه در حال حاضر پر شده است.
- هورمون ضددورتیک عمدتا کلیه را برای ایجاد ادرار کمک می کند. کودکانی که دچار شب ادراری هستند، مقدار کمتری از این هورمون ترشح می‌کنند.
- عملکرد نامناسب مثانه در خواب به این صورت است مثانه نصفه پر شده، اما سیگنال نشان می دهد که در حال حاضر پر شده است.
- عفونت مجاری ادراری، می تواند کنترل ادرار را سخت کند. علائم ممکن است شامل شب ادراری ، ادرار قرمز گاها صورتی و درد هنگام ادرار باشد.
- گاهی اوقات خیس کردن رختخواب علائم توقف نفس در خواب است. در آپنه خواب، نفس کودک در خواب قطع می‌شود و غالباً به دلیل لوزه های ملتهب یا بزرگ شده یا آدنوئید ها اتفاق می افتد.
- مرطوب کردن بستر ممکن است اولین علامت دیابت باشد. علائم دیگر ابتلا به دیابت شامل تکرر ادرار به همراه افزایش تشنگی، خستگی و کاهش وزن می باشد.
- یبوست مزمن، می توانند باعث اختلال در عضلات کنترل کننده ادرار و مدفوع و سبب شب ادراری شود.
کودک را تنبیه و مجازات نکنید
شب ادراری ضربه جدی به اعتماد به نفس کودک وارد می‌کند که بهترین راه برای جلوگیری از آسیب رسیدن به کودک، حمایت کردن از او در مسیر رفع این مشکل می‌باشد. والدین کودک باید به او اطمینان بدهند که شب ادراری یک مشکل کاملاً شایع در همه کودکان است و امید دهند که او میتواند بر این مشکل غلبه کند. همچنین در صورتی که سابقه شب ادراری در اعضای خانواده یا فامیل (مثلاً در پدر کودک) وجود داشته است، باید به کودک گفته شود تا از میزان شرمساری او کاسته شود. نه تنها کودکان بلکه برخی از بزرگسالان هم از مشکل شب ادراری رنج می‌برند؛ شب ادراری یکی از مشکلات رایج در دوران پیری است و در بزرگسالان معمولا به علت بیماری‌های جانبی رخ می‌دهد.
به هیچ وجه کودک را برای خیس کردن تخت دعوا نکنید. همچنین اجازه ندهید خواهران و برادران کودک را بابت این موضوع مسخره کنند. درعوض، فرزند خود را بخاطر پیروی از روال خواب و حرف های شما تشویق کنید. همچنین به فرزند خود آموزش دهید همگام شب در صورت لزوم از توالت استفاده کند. از چراغ های کوچک شب استفاده کنید، تا کودک به راحتی بتواند راه بین اتاق خواب و توالت را پیدا کند.
رهایی از شب ادراری
شب ادراری در اکثر کودکان به خودی برطرف می شود. اگر شب ادراری در کودک شما موقتی و گاه به گاه اتفاق می افتد، بهترین راه جلوگیری از مصرف کافئین و محدود کردن مصرف مایعات در غروب می تواند به درمان آن کمک کند. اما اگر شب ادراری با تغییر در شیوه زندگی درمان نشود، ممکن است کودک شما به درمان های جانبی نیاز داشته باشد.
اگر بیماری زمینه ای مانند یبوست یا آپنه خواب علت شب ادراری استفاده از آلارم رطوبت میتواند موثر باشد. آلارم رطوبت ،دستگاه های کوچک بدون نسخه هستند که در اکثر داروخانه ها وجود دارند.آلارم رطوبت، با یک پد حساس به رطوبت روی لباس خواب یا ملافه کودک متصل می شوند. وقتی پد رطوبت را حس کرد، زنگ هشدار روشن می شود.
بعنوان آخرین راه حل، پزشک فرزند شما ممکن است برای مدت کوتاهی دارو را برای جلوگیری از شب ادراری تجویز کند. انواع خاصی از داروها می توانند تجویز شوند. اگر فرزند شما مثانه کوچکی دارد، یک داروی آنتی کولینرژیک ممکن است به کاهش انقباض مثانه و افزایش ظرفیت آن کمک کند.این دارو معمولاً همراه با سایر داروها استفاده شده و در صورت عدم موفقیت سایر درمان ها توصیه می شود.بعضی اوقات ترکیبی از داروها برای درمان شب ادراری مؤثر است.